Spis treści
Korzystając z odstąpienia od umowy ubezpieczenia, każdy, kto wykupił polisę, musi pamiętać, aby to zrobić co najmniej miesiąc przed terminem wymagalności. W przypadku niedotrzymania tego terminu umowa ubezpieczenia nie ulegnie rozwiązaniu. To oznacza pobranie przez ubezpieczyciela składki. W sytuacji, gdy w umowie nie określono terminu rozwiązania polisy, wtedy odstępstwo następuje ze skutkiem natychmiastowym. Uprawnia to posiadacza ubezpieczenia do zwrotu części składki nieobjętej ubezpieczeniem po rozwiązaniu. Przyjrzyjmy się dokładniej tej kwestii.
Ile Polacy płacą, aby korzystać z ochrony ubezpieczeniowej?
Na ubezpieczenia na życie Polacy w pierwszych trzech miesiącach roku 2023 wydali 5,5 mld zł. To o 5,4% więcej niż w tym samym okresie roku poprzedniego. Natomiast wartość odszkodowań z polis na życie w badanym okresie wyniosła 4,5 mld zł. Ogółem na ubezpieczenia w I kwartale b.r. Polacy przeznaczyli 20,1 mld zł, o 10,9% więcej niż rok wcześniej.
Z ubezpieczeń komunikacyjnych (AC i OC) ubezpieczyciele wypłacili 4,4 mld zł odszkodowań. W ramach polisy AC świadczenia wyniosły 1,8 mld zł, o 13% więcej niż w roku poprzednim. Średnia składka ubezpieczenia OC wyniosła w I kwartale 2023 roku 507 zł i była wyższa o 2,3% niż rok wcześniej. Wzrosła również wartość szkody. Obecnie jej koszt wyniósł 8,8 tys. zł, jest to 15,4% więcej niż w pierwszym kwartale 2022 roku. [1]
Wypowiedzenie umowy ubezpieczenia – jak złożyć?
Aby wypowiedzieć umowę ubezpieczenia, należy przesłać do ubezpieczyciela oświadczenie. Trzeba w nim podać datę odstąpienia od umowy ubezpieczenia oraz numer polisy. W sytuacji, gdy gdy ubezpieczający zapłacił już składkę, należy do wypowiedzenia dołączyć prośbę o zwrot niewykorzystanej składki na rachunek bankowy. Gdy natomiast towarzystwo ubezpieczeniowe nie otrzymało składki, wtedy obowiązkiem ubezpieczonego jest uregulowanie należności za okres, gdy obowiązywała polisa.
Najczęściej towarzystwa ubezpieczeniowe mają własny formularz odstąpienia od umowy ubezpieczenia. Można go pobrać ze strony internetowej ubezpieczyciela lub w placówce zakładu ubezpieczeń.
Wypowiedzieć umowę ubezpieczenia można na kilka sposobów:
- w formie pisemnej. Formularz należy przesłać listem poleconym na adres firmy ubezpieczeniowej;
- e-mailem na adres ubezpieczyciela podany na stronie internetowej;
- osobiście – formularz składa się w placówce towarzystwa ubezpieczeniowego;
- w inny sposób przewidziany w umowie.
Co musi znaleźć się w dokumencie odstąpienia od umowy ubezpieczenia?
Odstąpienie od umowy ubezpieczenia może być wypełnione na gotowym formularzu lub napisane własnoręcznie. Dokument taki musi zawierać następujące informacje:
- data i miejsce sporządzenia wypowiedzenia;
- dane osobowe i adresowe ubezpieczonego, czyli imię, nazwisko, adres itp.;
- nazwa i adres firmy ubezpieczeniowej;
- numer polisy;
- podstawa prawna (Kodeks cywilny, ustawa itp.).
Odstąpienie od umowy ubezpieczenia powinno być własnoręcznie podpisane przez właściciela polisy.
Regulacje prawne dotyczące wypowiedzenia umowy ubezpieczenia na życie
Regulacje prawne dotyczące wypowiedzenia umowy ubezpieczenia są zawarte w Kodeksie cywilnym art. 812 i art. 830. Przepis zawarty w art. 812 K.C. mówi, że jeśli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, ubezpieczony ma prawo do odstąpienia od umowy w terminie 30 dni od dnia jej zawarcia. Natomiast jeśli właściciel polisy jest przedsiębiorcą, wtedy może to zrobić w terminie 7 dni od zawarcia umowy. Przepisy Kodeksu cywilnego wskazują również, że odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego będącego konsumentem od obowiązku zapłacenia składki za okres, w jakim ubezpieczyciel udzielał mu ochrony ubezpieczeniowej. Regulacje te dotyczą umów ubezpieczenia na życie, umów OC oraz innych ubezpieczeń.
Przepis zawarty w art. 830 K.C. mówi, że w przypadku ubezpieczeń osobowych ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w umowie lub w OWU. W przypadku braku takiego dokumentu wypowiedzenie następuje ze skutkiem natychmiastowym.
Zgodnie z tym przepisem występuje także domniemanie, że w przypadku braku odmiennego zastrzeżenia, umowę uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego, gdy składka lub rata nie została opłacona w terminie określonym w umowie albo w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia, pomimo zastosowania wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie ustalonym w OWU.
W przypadku umowy ubezpieczenia na życie ubezpieczyciel ma możliwość wypowiedzenia umowy tylko w przypadkach wskazanych w ustawie.
Odstąpienie od umowy ubezpieczenia OC
Zgodnie z art. 40 ustawy o prawach konsumenta, odstąpienie od umowy OC bez podania przyczyny może dotyczyć tylko osób, które wykupiły polisę OC na odległość, czyli przez internet lub telefon. Aby odstąpić od umowy ubezpieczenia, należy złożyć stosowane oświadczenie w przewidzianym terminie. W takim przypadku ubezpieczyciel nie może negatywnie rozpatrzyć odstąpienia do umowy.
W przypadku odstąpienia od umowy ubezpieczenia OC konsument nie musi podawać przyczyny odstąpienia. Wystarczy podać dane osobowe, numer polisy, numer rejestracyjny pojazdu i podstawę prawną (art. 40 ustawy o prawach konsumenta). Jeśli odstąpienie zostanie złożone zgodnie z przepisami i w odpowiednim terminie, wtedy klient nie będzie obarczony żadną karą ani nie poniesie dodatkowej opłaty. Natomiast w sytuacji, gdy ochrona ubezpieczenia już zaczęła działać, wtedy ubezpieczony jest zobowiązany do opłaty części składki.
Terminy odstąpienia od umowy ubezpieczenia
W przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy obowiązuje prawo do odstąpienia od umowy w terminie 30 dni. Natomiast przedsiębiorcy na odstąpienie mają tylko 7 dni od dnia zawarcia umowy.
Gdy umowa ubezpieczenia jest zawarta na czas określony, ubezpieczyciel może ją wypowiedzieć tylko w sytuacjach i z powodów wskazanych w ustawie, w terminach określonych w umowie lub w OWU.
W Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia mogą pojawić się postanowienia wskazujące, że ubezpieczający ma prawo do wypowiedzenia umowy w każdym czasie ze skutkiem na koniec okresu, za jaki została opłacona składka. Jednak takie reguły mogą ograniczać prawo ubezpieczającego do zwrotu składki za niewykorzystany okres ochrony ubezpieczeniowej. Dodatkowo nie określają wyraźnie terminu wypowiedzenia umowy, lecz odnoszą go do okresu, za jaki została opłacona ostatnia składka. W przypadku opłacania składki rocznej, gdy wypowiedzenie umowy nastąpi krótko po jej opłaceniu, zastosowanie takiego postanowienia nie jest do końca zgodne z prawem wypowiedzenia umowy.
W przypadku umów ubezpieczenia zawieranych na rok z automatycznym odnowieniem polisy zgodnie z art. 28 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych ubezpieczony powinien złożyć wypowiedzenie na piśmie nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy. W przeciwnym razie ochrona ubezpieczeniowa zostanie automatycznie przedłużona. Firma ubezpieczeniowa przekaże ubezpieczającemu potwierdzenie zawarcia umowy na kolejne 12 miesięcy i wezwanie do zapłaty składki. Jeśli dzień przed upływem okresu 12 miesięcy wypada w dzień ustawowo wolny od pracy, oświadczenie należy złożyć najpóźniej w pierwszym następnym dniu roboczym.
Jak wypowiedzieć umowę po jej automatycznym przedłużeniu?
W przypadku podwójnego ubezpieczenia OC, czyli w sytuacji niezrezygnowania z posiadanej polisy OC i jednoczesne wykupienie nowego ubezpieczenia OC, dalej możliwe jest wypowiedzenie umowy. Zdarza się, że ubezpieczający zapomniał wypowiedzieć umowę lub błędnie założył, że umowa sama wygasa po określonym terminie, więc wykupił nową polisę u innego ubezpieczyciela. Aby uniknąć płacenia podwójnej składki, wystarczy złożyć wypowiedzenie w pierwotnej firmie ubezpieczeniowej i powołać się na art. 28a Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Wypowiedzenie OC w przypadku podwójnej umowy różni się od wypowiedzenia na koniec obowiązywania umowy polisy OC podstawą prawną i treścią oświadczenia.
Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta odstąpienie od umowy ubezpieczenia bez podania przyczyny przysługuje tylko klientom, którzy wykupili polisę na odległość, np. przez internet lub telefon. Natomiast wypowiedzenie umowy ubezpieczenia musi być złożone zgodnie z umową lub OWU najczęściej 30 dni od dnia zawarcia umowy.
[1] źródło: https://piu.org.pl/ubezpieczyciele-wyplacili-poszkodowanym-prawie-113-mld-zl/
