Spis treści
Polisa na życie może obejmować samobójstwo, ale pod pewnymi warunkami. Kluczowy jest czas, jaki upłynął od zawarcia umowy – prawo przewiduje okres karencji, po którym ubezpieczyciel nie może odmówić wypłaty świadczenia. Szczegółowe zasady określają Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU), a niektóre towarzystwa stosują własne ograniczenia.
Samobójstwo ubezpieczonego — kiedy należy się odszkodowanie z polisy na życie?
W Kodeksie cywilnym przepis regulujący prawo do świadczenia z ubezpieczenia na życie w związku z popełnieniem samobójstwa przez ubezpieczonego znajduje się w art. 833. Czytamy w nim:
„Przy ubezpieczeniu na życie samobójstwo ubezpieczonego nie zwalnia ubezpieczyciela od obowiązku świadczenia, jeżeli samobójstwo nastąpiło po upływie lat dwóch od zawarcia umowy ubezpieczenia. Umowa lub Ogólne Warunki Ubezpieczenia mogą skrócić ten termin, nie bardziej jednak niż do 6 miesięcy”.
>> Dowiedz się na czym polega karencja ubezpieczenia.
Zgodnie z art. 833 k.c. za samobójstwo należy uznać wyłącznie umyślne pozbawienie się życia przez ubezpieczonego. Za samobójstwo nie mogą zostać uznane zachowania nakierowane na inny cel, nawet gdy mają znamiona ryzyka utraty życia i w konsekwencji doprowadzą do śmierci. Za śmierć samobójczą nie uznaje się zgonu wskutek podjętych przez ubezpieczonego działań ryzykownych i niebezpiecznych, których celem nie było jednak pozbawienie się życia. Dotyczy to także sytuacji, gdy ubezpieczony miał świadomość zagrożenia życia w trakcie podejmowanych ryzykownych czynności.
Art. 833 k.c. i określony w nim termin dwuletniej karencji w przypadku śmierci samobójczej został stworzony dla ochrony interesów osób uposażonych, które pozostają bez ochrony finansowej po samobójczej śmierci ubezpieczonego, a to właśnie świadczenie z polisy na życie najczęściej jest dla nich jedynym zabezpieczeniem. Jednocześnie celem tego przepisu nie jest ochrona interesów majątkowych ubezpieczyciela po upływie terminu określonego w prawie lub krótszego, jeśli taki został ustalony w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia.
>> Czytaj także: Jak sprawdzić, czy jest się uposażonym w polisie na życie?
Ile kosztuje polisa na życie obejmująca samobójstwo?
Koszty składki ubezpieczeń na życie, uwzględniające samobójstwo ubezpieczonego, zaczynają się już od 25 zł miesięcznie. Najtańszą ofertę posiada Signal Iduna. Polisa tej firmy ubezpieczeniowej obejmuje śmierć osoby, która popełniła samobójstwo w przypadku, jeśli do zdarzenia dojdzie po 2 latach od daty zawarcia umowy ubezpieczenia.
Polisy na życie uwzględniające samobójstwo mają w swojej ofercie także Ergo Hestia, Generali oraz Uniqa. U tych ubezpieczycieli również obowiązuje dwuletnia karencja na to zdarzenie.
Przykładowe koszty polisy na życie uwzględniającej samobójstwo ubezpieczonego:
- Generali Ubezpieczenie – polisa Z myślą o życiu PLUS – wysokość składki miesięcznej jest ustalana indywidualnie;
- Signal Iduna – Ubezpieczenie na życie grupa otwarta SIGO – wysokość składki miesięcznej zaczyna się od 25 zł;
- Ergo Hestia ERGO 4 – Dla Mnie Wariant Podstawowy – wysokość składki miesięcznej zaczyna się od 35 zł;
- Uniqa – Indywidualne ubezpieczenie na życie Plan Ochronny – wysokość składki miesięcznej jest ustalana indywidualnie.
Ile wynosi świadczenie z tytułu śmierci ubezpieczonego w wyniku samobójstwa?
Wysokość sumy ubezpieczenia w polisie na życie jest uzależniona od indywidualnych potrzeb i decyzji klienta. Świadczenia z tytułu śmierci ubezpieczonego, w tym także samobójstwa, może wynieść zarówno 1 tys. zł, jak i 500 tys. zł.
Klient samodzielnie określa wysokość składki, jaką może płacić, czas trwania umowy ubezpieczenia oraz zakres ochrony i wysokość sumy ubezpieczenia. Dla niektórych ubezpieczonych wystarczającą wartością odszkodowania będzie suma 10 tys. zł, a dla innych – 300 tys. zł.
Zgon ubezpieczonego w ubezpieczeniu na życie może być podstawą do wypłaty z kilku tytułów i od tego uzależnione jest wysokość odszkodowania. Najbliżsi mogą otrzymać np.:
- 100% sumy ubezpieczenia w przypadku zgonu ubezpieczonego;
- 200% sumy ubezpieczenia – w przypadku zgonu ubezpieczonego wskutek nieszczęśliwego wypadku;
- 300% sumy ubezpieczenia – w przypadku zgonu ubezpieczonego wskutek nieszczęśliwego wypadku komunikacyjnego.
Przykładowe świadczenia za samobójstwo w polisie na życie:
- Generali – Ubezpieczenie Z myślą o życiu PLUS – wysokość odszkodowania z tytułu śmierci ubezpieczonego (także samobójstwo) jest ustalana indywidualnie;
- Signal Iduna – Ubezpieczenie na życie grupa otwarta SIGO – wysokość odszkodowania z tytułu śmierci i samobójstwa wynosi do 100 tys. zł;
- Ergo Hestia ERGO 4 – Dla Mnie Wariant Podstawowy – wysokość odszkodowania z tytułu śmierci, w tym także samobójstwa, wynosi 25 tys. zł;
- Uniqa – Indywidualne ubezpieczenie na życie Plan Ochronny – wysokość odszkodowania z tytułu śmierci (także samobójstwo) jest ustalana indywidualnie.
Odmowa wypłaty odszkodowania za samobójstwo
Przepis art. 833 k.c. określa dwuletni termin karencji na samobójstwo od chwili powstania ochrony ubezpieczeniowej. Jeśli w tym okresie dojdzie do takiego zdarzenia, wtedy ubezpieczyciel jest zwolniony z odpowiedzialności finansowej wobec uposażonych. Po tym terminie towarzystwo ubezpieczeniowe powinno wypłacić odszkodowanie w przypadku samobójstwa ubezpieczonego. Jednak od tej reguły mogą zdarzyć się wyjątki.
>> Sprawdź, jak działa ubezpieczenie na życie bez karencji.
Samobójstwo często popełniane jest z powodu różnego rodzaju chorób, niekiedy są to choroby psychiczne. Zdarza się, że ubezpieczyciele traktują choroby psychiczne (np. depresja) jako podstawę do wyłączenia odpowiedzialności w przypadku popełnienia przez ubezpieczonego samobójstwa.
Kolejnym czynnikiem powodującym odmowę wypłaty odszkodowania może być nietrzeźwość lub stan po alkoholu w chwili popełnienia samobójstwa przez ubezpieczonego. Jednak spożywanie przez ubezpieczonego alkoholu przed popełnieniem samobójstwa według sądu jest tylko jednym z elementów towarzyszących i nie może być traktowane jako wyłączenie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela. Podobnie jest rozpatrywany stan psychiczny ubezpieczonego w przypadku popełniania samobójstwa.
>> Czytaj: Najlepsze ubezpieczenie na życie Ranking 2024
Jak zgłosić samobójstwo ubezpieczonego do ubezpieczyciela?
Aby otrzymać odszkodowanie z tytułu śmierci ubezpieczonego w wyniku w samobójstwa, należy o takim zdarzeniu poinformować ubezpieczyciela. Czynność taką powinni wykonać uposażeni, czyli najczęściej rodzina zmarłego. Należy złożyć wniosek wraz z odpowiednią dokumentacją. Wniosek może zostać przesłany tradycyjną pocztą lub online przez stronę internetową ubezpieczyciela.
Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:
- karta statystyczna do karty zgonu lub zaświadczenie lekarskie z podaną przyczyną śmierci;
- kopia dowodu osobistego lub paszportu uposażonego;
- odpis skrócony aktu zgonu ubezpieczonego;
- pełnomocnictwo, ale tylko w sytuacji, gdy dokumenty składa inna osoba, niż uprawniona do otrzymania świadczenia;
- postanowienie prokuratury o zakończeniu lub umorzeniu dochodzenia;
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka – rodzic, zaświadczenie z sądu opiekuńczego – opiekun prawny.
>> Dowiedz się: czego nie obejmuje ubezpieczenie na życie?
Ubezpieczenie na życie w wariancie podstawowym chroni życie ubezpieczonego. Świadczenie z tytułu śmierci ubezpieczonego trafia do osób wskazanych w umowie ubezpieczeniowej (uposażonych). W przypadku śmierci samobójczej występuje dwuletnia karencja. Oznacza to, że odszkodowanie może zostać z tego tytułu wypłacone tylko wtedy, gdy do samobójstwa ubezpieczonego dojdzie po tym okresie, chyba że w OWU jest krótsza karencja.
